Dlaczego należy badać glukozę w ciąży i czym jest cukrzyca ciążowa?

Cukrzyca ciążowa stwarza zagrożenie dla zdrowia płodu, jak i matki. Stan ten dotyka od 3 do 5% kobiet i wymaga stałego monitorowania. Dlatego kluczowe znaczenie ma regularna kontrola poziomu glukozy u pacjentek ciężarnych. Jakie są normy glukozy we krwi i jaki wynik może świadczyć o rozwoju cukrzycy ciążowej?

Kobieta w ciąży je maliny

1. Dlaczego warto badać glukozę w ciąży? Krzywa cukrowa

Regularne badania glukozy w ciąży pozwalają uniknąć groźnych powikłań zdrowotnych związanych z cukrzycą ciążową. Na początku ciąży zalecane jest wstępne oznaczenie stężenia glukozy we krwi na czczo, które umożliwia diagnostykę w kierunku cukrzycy ciążowej. By uzyskać wiarygodne wyniki pomiaru glikemii, przed jego wykonaniem nie powinno się jeść, pić ani żuć gumy przez minimum 8 godzin. Badanie to powinno być przeprowadzone w trakcie pierwszej wizyty u ginekologa (najlepiej przed 10 tygodniem ciąży). Innym z badań wykonywanym u kobiet w ciąży jest test obciążenia glukozą (czyli krzywa cukrowa). Badanie OGTT jest przeprowadzane pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży (jeśli pierwsze badanie glukozy w ciąży nie wykazało żadnych nieprawidłowości).

Norma glukozy na czczo dla ciężarnych pacjentek wynosi do 92 mg/dl. Natomiast jeśli wynik przekracza 92 mg/dl, ale jest niższy niż 126 mg/dl, test OGTT jest wykonywany natychmiast.

2. Czym jest cukrzyca ciążowa?

Część kobiet spodziewających się dziecka nie wie, czym tak właściwie jest cukrzyca ciążowa. Otóż jest to stan hiperglikemii polegający na zaburzeniu tolerancji glukozy przez organizm ciężarnej pacjentki. Często ustępuje po porodzie. Cukrzyca ciążowa w wielu przypadkach nie daje żadnych objawów, stąd tak często jest późno diagnozowana. Do alarmujących symptomów należy zaliczyć:

  • niekontrolowane napady głodu,
  • silne pragnienie,
  • wielomocz,
  • wzmożona senność,
  • częste infekcje układu moczowo-płciowego,
  • nagłe skoki ciśnienia.

O rozwoju cukrzycy ciążowej może świadczyć też nagły przyrost masy ciała pacjentki i płodu, który nie odpowiada przyjętym normom. To powikłanie metaboliczne ciąży wiąże się z ryzykiem wystąpienia wielu powikłań u dziecka, jak i matki. Dlatego tak ważna jest odpowiednio szybka diagnoza i wdrożenie leczenia.

3. Powikłania cukrzycy ciążowej

U kobiet po przebytej cukrzycy ciążowej ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 jest 10-krotnie wyższe w porównaniu z ciężarnymi nieobarczonymi tą chorobą w czasie ciąży. Cukrzyca ciążowa zwykle wymaga zakończenia ciąży poprzez cesarskie cięcie, zwiększa też ryzyko rozwoju stanu przedrzucawkowego. Z kolei nowo narodzone dziecko jest narażone na makrosomię, czyli większą masę urodzeniową, oraz różnego rodzaju urazy porodowe (np. porażenie nerwów, dysocjacja stawów barkowych). Zbyt wysoki poziom glukozy we krwi może prowadzić także do wad rozwojowych.

4. Postępowanie żywieniowe w cukrzycy ciążowej

Cukrzycę ciążową leczy się przede wszystkim dietoterapią. Odpowiedni sposób żywienia pozwala unormować poziom glukozy we krwi, zapobiegając znacznym wahaniom cukru. Zgodnie z zaleceniami żywieniowymi dla pacjentek z cukrzycą ciążową posiłki powinny być podzielone na trzy główne i spożywane o regularnych porach dnia. Bardzo ważna jest kontrola węglowodanów. Posiłki powinny zawierać węglowodany złożone o niskim indeksie glikemicznym, z wysoką zawartością błonnika. Powinno się natomiast ograniczyć spożywanie węglowodanów prostych o wysokim indeksie glikemicznym, takich jak np.: ciasta, czekolady, cukierki, napoje słodzone, wyroby mączne z mąki pszennej. Rekomendacje wskazują na pełnowartościowe białko, kwasy tłuszczowe omega-3. W leczeniu cukrzycy ciążowej poleca się dietę DASH i dietę śródziemnomorską. Warto więc skonsultować ich wprowadzenie z lekarzem diabetologiem.

Będąc w ciąży, warto pamiętać o regularnych pomiarach glikemii na czczo. Dzięki temu w przypadku przekroczenia prawidłowych wartości można poddać się dalszej diagnostyce i rozpocząć leczenie w trosce o zdrowie swoje i rozwijającego się płodu.

Źródła:

  1. https://www.mp.pl/cukrzyca/cukrzyca/inne/66438,cukrzyca-u-kobiet-w-ciazy
  2. https://psychomedic.pl/cukrzyca-ciazowa-geneza-objawy-leczenie/
  3. https://www.mp.pl/cukrzyca/lista/104976,zmiana-kryteriow-rozpoznania-cukrzycy-ciazowej

Artykuł partnera.